รายงานทางการแพทย์ล่าสุดจากประเทศสหรัฐอเมริกาตีพิมพ์ในวารสาร American Journal of Perinatology วันที่ 18 เมษายนที่ผ่านมา รายงานพบทารกแรกเกิดติดเชื้อ coronavirus virus 2019 (COVID 19) ผ่านทางรก….รายแรกของโลก โดยคุณแม่อายุ 41 ปี ตั้งครรภ์อายุครรภ์ 33 สัปดาห์ มีอาการปวดเมื่อย อ่อนเพลีย ไข้ต่ำ 4 วัน ต่อมามีอาการเหนื่อยหอบ หายใจไม่อิ่ม จึงได้รับการรักษาตัวในรพ.และตรวจหาเชื้อ COVID-19 โดยการตรวจสารคัดหลั่งที่หลังคอและโพรงจมูกพบว่าเป็นบวก คุณแม่ได้รับการรักษาโดยการใส่ท่อช่วยหายใจ จากภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำและภาวะการหายใจใกล้ล้มเหลว (respiratory rate 35 ครั้ง/นาที) ร่วมกับได้รับยาต้านไวรัส และยาปฏิชีวนะ (azithromycin, hydroxychloroquine, meropenem, vancomycin, and oseltamivir)
ประวัติความเสี่ยงอื่นๆ คุณแม่ตั้งครรรภ์นี้เป็นครรภ์ที่ 3 และมีโรคเบาหวานต้องได้รับการรักษาโดยการฉีดอินซูลิน และอ้วน ดัชนีมวลกาย 35 kg/m2 มีประวัติเคยผ่าคลอด ในครรภ์ก่อน โดยได้ตรวจหาเชื้อในคนใกล้ชิดพบว่าสามีพบเชื้อ COVID-19 เป็นบวกเช่นเดียวกัน
หลังการรักษาแพทย์ตัดสินใจผ่าตัดคลอด เนื่องจากการทำงานของปอดแม่ไม่ดีขึ้น (การตั้งครรภ์ที่ท้องใหญ่จะส่งผลให้การทำงานของปอดเหลือพื้นที่น้อยลง การทำงานของเครื่องช่วยหายใจทำได้ไม่เต็มที่) ผู้ป่วยจึงได้รับการรักษาโดยการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง ทารกแรกเกิดน้ำหนัก 2970 กรัม (ถือว่าค่อนข้างโตนะคะ สำหรับอายุครรภ์ 33-34 สัปดาห์) คะแนน Apgar 6,8 ที่ 1 และ 5 นาทีหลังเกิด เนื่องจากผลของยาสลบที่ได้รับผ่านทางแม่ทำให้ทารกหายใจได้ไม่ดีเท่าที่ควร ทารกจึงได้รับการใส่ท่อช่วยหายใจ หลังคลอดทารกได้แยกจากมารดา ไม่ได้สัมผัสผ่านผิวหนัง ไม่ได้ดูดนมแม่ และได้รับการรักษาใน NICU (Nursery Intensive Care Unit) ทารกได้รับการตรวจหาเชื้อ COVID-19 และที่16 ชม.หลังคลอดรายงานผลพบว่าผลการตรวจสารคัดหลั่งที่หลังคอและโพรงจมูกของทารกพบว่าเป็นบวก (RT-PCR for COVID-19) โดยได้รับการยืนยันการวินิฉัยอีกครั้งที่ 48 ชม. ถัดมา พบว่า RT-PCR for COVID-19 จากการตรวจสารคัดหลั่งที่หลังคอและโพรงจมูกเป็นบวก (ยืนยันอีกรอบ เพื่อป้องกันความผิดพลาดครั้งแรกว่าอาจเป็นการปนเปื้อนจากการกลืนน้ำคร่ำของแม่ได้)
อย่างไรก็ตามทารกสามารถถอดท่อช่วยหายใจได้ภายใน 12 ชมหลังคลอด เมื่อติดตามที่ระยะ 6 วันหลังคลอดทารกมีอาการคล้ายไข้หวัดและไอเพียงเล็กน้อย โดยต้องให้ออกซิเจนเสริมเพียงบางครั้งเท่านั้น ซึ่งก็ถือว่าเป็นเคสแรกของโลกที่พบรายการการส่งผ่านเชื้อจากแม่สู่ลูกผ่านทางรกนะคะ ก่อนหน้านี้เคยมีรายงานจากประเทศจีน พบทารกแรกเกิดมีภูมิคุ้มกัน COVID-19 ชนิด IgM ในเลือด (ซึ่งเป็นขนิดที่ไม่ผ่านทางรก เนื่องจากตัวโมเลกุลใหญ่) ในทารกที่คลอดจากมารดาที่ติดเชื้อ COVID-19 โดยพื้นฐานการที่คนเราจะมีภิมคุ้มกันได้ต้องเคยได้รับเชื้อมาก่อน และเม็ดเลือดขาวของเราจะต่อสู้กับเชื้อและผลิตภูมิคุ้มกันชนิด IgM และ IgG ออกมา ตอนนี้ค่อนข้างชัดเจนแล้วนะคะว่า COVID-19 ผ่านทางรกได้ แต่ขึ้นกับปริมาณไวรัส โรคประจำตัวของแม่ อายุครรภ์ และระยะเวลาที่คลอดด้วยค่ะ คอยติดตามข่าวสารและข้อมูลวิชาการทางการแพทย์ผ่านทาง facebook andawinclinic นะคะ
บทความโดย อ.พญ. อรวิน วัลลิภากร (หมอโอ)
อาจารย์ประจำสาขาวิชาเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ ภาควิชาสูติศาสตร์นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
อ้างอิงจาก Alzamora MC, Paredes T, Caceres D, Webb CM, Valdez LM, La Rosa M. Severe COVID-19 during Pregnancy and Possible Vertical Transmission. Am J Perinatol. 2020 Apr 18. doi: 10.1055/s-0040-1710050.
#คนท้องกับโควิด19 #COVID19 #โควิด19คลอดอย่างไรดี #ฝากครรภ์ #โควิด19ติดผ่านทางรก #ทารกติดโควิด #andawinclinic #อรวินวัลลิภากร
