การมีครอบครัวที่สมบูรณ์ย่อมต้องมีตัวน้อยมาเป็นส่วนเติมเต็มในครอบครัว เป็นเสียงหัวเราะ เป็นความอบอุ่นให้พ่อกับแม่
ปัจจุบันพบว่า 15% ของคู่สมรสจะมีปัญหามีบุตรยาก หมายความว่า ใน 6 คู่จะพบคู่สมรสที่มีปัญหา 1 คู่ โดยสาเหตุของการมีบุตรยากเกิดได้จากทั้งสองฝ่าย พบสาเหตุจากฝ่ายหญิงได้ประมาณ 40% จากฝ่ายชายอีก 40% สาเหตุจากทั้งสองฝ่าย 10% และยังมีกรณีไม่พบสาเหตุอีก 10%
#ภาวะมีบุตรยาก หมายถึง การที่คู่สมรสไม่สามารถมีบุตรได้หลังจากมีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอโดยไม่ได้คุมกำเนิดอย่างน้อย 1 ปี
สาเหตุที่พบได้บ่อยในผู้หญิง
o เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ทำให้เกิดพยาธิสภาพต่อทั้งมดลูก รังไข่ ท่อนำไข่ รวมทั้งอุ้งเชิงกรานโดยรวม
o ความผิดปกติของฮอร์โมนรังไข่ ส่งผลต่อการตกไข่ไม่สมบูรณ์ และและส่งผลต่อเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกซึ่งเตรียมรับตัวอ่อนฝังตัวที่อาจเกิดภาวะบางไปหรือหนาไปหรือไม่แข็งแรง
o ความผิดปกติของฮอร์โมนอื่นๆเช่น ฮอร์โมนไทรอยด์ทำงานผิดปกติ หรือภาวะโปรแลคตินในเลือดสูง
o มีความผิดปกติของท่อนำไข่ ซึ่งอาจเกิดจากภาวะการติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือการผ่าตัดอุ้งเชิงกราน
o ความผิดปกติของมดลูก เช่นเนื้องอกมดลูก มดลูกโต มดลูกหนา
o ปัญหาของปากมดลูก เกิดการอักเสบ ตีบ ตัน ทำให้อสุจิไม่สามารถเข้าไปผสมกับไข่ได้
o ภาวะหมดประจำเดือนก่อนวัย รังไข่ล้มเหลว
สาเหตุที่พบได้บ่อยในผู้ชาย
o คุณภาพน้ำอสุจิผิดปกติ ได้แก่ มีจำนวนอสุจิน้อย มีความสามารถในการเคลื่อนที่ต่ำ รูปร่างอสุจิผิดปกติ
o หย่อนสมรรถภาพทางเพศหรือมีปัญหาการหลั่งน้ำอสุจิ
o หลอดเลือดดำภายในถุงอัณฑะโป่งพอง ทำให้มีผลต่อคุณภาพของน้ำอสุจิ
o ภาวะฮอร์โมนเพศผิดปกติ
o เป็นโรคที่ส่งผลต่อภาวะเจริญพันธุ์ เช่น โรคตับ โรคไต การติดเชื้อที่ระบบอวัยวะเพศ การติดเชื้อที่ระบบอวัยวะสืบพันธุ์ (เช่น ต่อมลูกหมากอักเสบ)
o โรคทางพันธุกรรมซึ่งส่งผลต่อการผลิตอสุจิ
o ท่อนำน้ำเชื้ออุดตัน
o ใช้ยารักษาโรคบางชนิด รวมถึงการรักษาโรคด้วยรังสีและการใช้เคมีบำบัดรักษาโรคมะเร็ง
หากหาสาเหตุดังกล่าวไม่พบก็จะจัดอยู่ในกลุ่มภาวะมีบุตรยากที่ไม่ทราบสาเหตุ